Wie trouwde met Titus Pomponius Atticus?

Titus Pomponius Atticus (109 v.Chr. - 32 v.Chr.) was een Romeins ridder, zakenman en persoonlijke vriend van Marcus Tullius Cicero. Zijn dochter Caecilia Attica huwde Marcus Vipsanius Agrippa met wie ze de dochter Vipsania Agrippina zou krijgen, de eerste echtgenote van Tiberius.

Zijn bijnaam Atticus had hij te danken aan een lang verblijf (van 88 tot 65 v.Chr.) te Athene, waarheen hij gevlucht was om te ontsnappen aan de proscripties onder de dictatuur van Sulla. Al ging zijn politieke voorkeur uit naar de partij der Optimates, toch hield hij zich, ook na zijn terugkeer naar Rome, afzijdig van elke politieke activiteit, en streefde naar een goede verstandhouding zowel met de conservatieven als met de Caesar-gezinden. Hij wist de Romeinse burgeroorlogen te overleven door zijn consequente manier om ieders vriend en niemands bondgenoot te zijn. Tot aan zijn dood in 32 stond hij in de gunst van Octavianus.

Zijn grote materiële welvaart dankte Atticus in de eerste plaats aan de opbrengst van zijn uitgestrekte landerijen in Epirus, en bovendien erfde hij een groot bedrag van zijn gierige oom Quintus Caecilius. Dit vermogen wist hij nog aanzienlijk te vergroten door actieve deelname aan allerlei economische activiteiten, gaande van het bankwezen tot het uitgeversbedrijf. Niettemin leefde hij sober. Hij was een fijnzinnige, kritische kunstbeschermer en sponsor, met een diepgaande bewondering voor de Griekse kunst. Zijn huis in Rome, gelegen op de Quirinaal, vormde het hart van een vermaarde literaire kring.

Zelfs bekeken in het licht van de Epicuristische levensvisie, kan men zich vragen stellen over Atticus’ berekenende en opportunistische levenswijze, gericht op het bewaren van een strikte neutraliteit. Toch bezat zijn persoonlijkheid zeker aantrekkelijke kanten. Zijn welgemanierdheid, zijn tact en medeleven bezorgden hem veel vrienden, en maakten hem de ideale vertrouwenspersoon onder meer voor Cicero. Atticus publiceerde trouwens de volledige correspondentie tussen hem en Cicero, maar zijn eigen literaire werk ging volledig verloren.

[Bron: art. Pomponius Atticus, Titus, in Oxford Classical Dictionary (1996³), p. 1218.]

Pilia was de echtgenote van Titus Pomponius Atticus, een vriend van Cicero. Er is zeer weinig bekend over waar ze vandaan komt en hoe ze heeft geleefd. De Marcus Pilius, van wie wordt gezegd dat hij rond 45 v.Chr. een landgoed aan Gaius Albanius heeft verkocht (Cic., ad Att. XIII 31.), wordt door sommigen gezien als haar vader, maar dit is onzeker. Quintus Pilius, die in 54 v.Chr. naar Julius Caesar in Gallië ging (ad Att. IV 17.), was haar broer en niet van Quintus Caecilius Metellus Celer, zoals sommige commentatoren hebben gezegd, omdat deze laatste al in 59 v.Chr. kwam te overlijden. Met uitzondering van deze twee Pilii, waren er geen andere personen met dezelfde naam.

Pilia trouwde op 12 februari 56 v.Chr. met Atticus (Cic., ad Q. Fr. II 3 § 7.). In de zomer van het volgende jaar, schonk ze haar echtgenoot een dochter, Caecilia Attica (ad Att. V 19, VI 1 § 22.), later gehuwd met Marcus Vipsanius Agrippa. Dit schijnt hun enige kind te zijn geweest. Cicero spreekt in zijn brieven aan Atticus vaak over Pilia en uit de manier waarop hij over haar spreekt, lijkt het dat het een gelukkig huwelijk was en dat Atticus zeer aan haar was gehecht. Uit haar regelmatige onpasselijkheden, waar Cicero op zinspeelt, blijkt het dat haar gezondheid niet goed was.

Ze wordt daarentegen niet vermeld door Cornelius Nepos in diens biografie van Atticus (Cic., ad Att. IV 16, 46, V 11, VII 5, XVI 7.).