Wie trouwde met Puyi?

Aisin-Gioro 'Henry' Puyi (Chinees: 愛新覺羅•溥儀 / 爱新觉罗•溥仪 , Aìxīnjuéluó Pǔ Yí) (Peking, 7 februari 1906 – aldaar, 17 oktober 1967) was onder de naam Xuantong de twaalfde en laatste keizer van de Qing-dynastie en tevens de laatste keizer van China. Hij was de oudste zoon van de tweede prins Chun. Na de dood van zowel keizerin-moeder Cixi als keizer Guangxu kwam Puyi op driejarige leeftijd op de troon onder regentschap van zijn vader. Al in oktober 1911 brak de Xinhai-revolutie uit en op 12 februari 1912 deed Puyi afstand van de troon. Hij bleef officieel nog tot 1924 keizer maar was in feite een gevangene, opgesloten in de Verboden Stad.

In 1917 werd Puyi zelfs opnieuw tot keizer van China uitgeroepen: generaal Zhang Xun, een van de krijgsheren, slaagde er toen namelijk in de Chinese hoofdstad Peking te veroveren en hij probeerde het keizerrijk te herstellen door Puyi weer op de troon te zetten. Twaalf dagen later werd het keizerrijk echter weer ten val gebracht door een andere krijgsheer, generaal Duan Qirui, en moest Puyi dus opnieuw afstand doen van de troon.

Tijdens de Japanse bezetting stichtten de Japanners Mantsjoekwo, en om goede wil te kweken bij de bevolking werd Puyi er de keizer van onder de naam Kangde. Maar hij had weinig macht, want hij was slechts een marionet van de Japanners.

Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog werd Puyi gevangengenomen door het Rode Leger en naar de Sovjet-Unie gebracht. In 1950 werd hij door de Sovjetautoriteiten overgedragen aan het (inmiddels) communistische regime van Mao, en gearresteerd wegens collaboratie met de Japanse bezetters en in een heropvoedingskamp voor oorlogscriminelen geïnterneerd in Shenyang en later Harbin. In december 1959 kreeg hij amnestie van Mao Zedong, waarbij hij door premier Zhou Enlai persoonlijk werd ontvangen. Enige tijd later nam hij het beroep aan van tuinman in de botanische tuin van Peking. In 1964 publiceerde hij zijn autobiografie De eerste helft van mijn leven. In 1967 overleed Puyi, min of meer als vrij man, in Peking aan kanker. Hij had geen kinderen.

Puyi's leven werd verfilmd door de Italiaanse regisseur Bernardo Bertolucci, als L'Ultimo Imperatore (1987) (The Last Emperor).

Wanrong (Chinese: 婉容; 13 November 1906 – 20 June 1946), of the Manchu Plain White Banner Gobulo clan, was the wife and empress consort of Puyi, the last emperor of China. She is sometimes anachronistically called Elizabeth, Xuantong Empress, referring to Puyi's era name. She was the titular empress consort of the former Qing dynasty from their marriage in 1922 until the exile of the imperial family in November 1924. She later became the empress consort of the Japanese puppet state of Manchukuo in northeastern China from 1934 until the abolition of the monarchy in August 1945, at the conclusion of the Second World War. She was posthumously honored with the title Empress Xiaokemin.

During the Soviet invasion of Manchuria at the end of the Second Sino-Japanese War in 1945, Wanrong was captured by Chinese Communist guerrillas and transferred to various locations before she was placed in a prison camp in Yanji, Jilin. She died in prison in June 1946 and her remains were never found. On 23 October 2006, Wanrong's younger brother, Runqi, conducted a ritual burial for her in the Western Qing tombs.

Wen Xiu (20 december 1909 - Peking, 17 september 1953), ook bekend als Gemalin Shu, was een concubine van Puyi, de laatste keizer van China en laatste heerser van de Qing-dynastie. Ze was afkomstig uit de Mongoolse Erdet (额尔德特) clan en haar familie behoorde tot de Acht Vendels.

Samen met Puyi en keizerin Wanrong verliet Wenxiu de Verboden Stad in 1924 en verhuisde naar de Japanse Concessie in Tianjin. Puyi, Wanrong en Wenxiu waren geobsedeerd door materiële luxeproducten. Wen Xiu was het niet eens met haar ondergeschikte positie tegenover keizerin Wanrong. In 1931 scheidde ze van Puyi en werd ontdaan van al haar keizerlijke titels. Ze trouwde met Liu Zhendong in 1947 en werd lerares.

In 2004 ontvingen leden van de keizerlijke familie postuum keizerlijke titels. Wen Xiu werd echter overgeslagen omdat ze was gescheiden van Puyi.

Li Yuqin (Changchun (Jilin) 15 juli 1928 – aldaar, 24 april 2001), trouwde in 1943 met Puyi, de laatste keizer van China, destijds keizer van de Japanse vazalstaat Mantsjoekwo.

Zij leerde Puyi kennen als 15-jarige student, zij was afkomstig uit een Han-Chinese familie uit Changchun (Jilin). In februari 1943 nam het Japanse schoolhoofd Kobayashi van de Nanling Meisjes School tien studentes mee naar een fotostudio om portretten te laten maken. Drie weken later werd Yuqin bezocht met het bevel te gaan studeren aan het keizerlijk paleis. Haar ouders kregen een geldsom en Yiqin werd medisch onderzocht. Ze werd aangesteld als keizerlijk concubine Fu.

Aan het eind van de oorlog werden Yuqin en keizerin Wanrong gearresteerd door het Rode Leger en naar een gevangenis in Changchun gebracht. Ze werd vrijgelaten in 1946 en keerde terug naar haar ouderlijk huis. Ze bood aan de opiumverslaafde keizerin Wanrong in huis te nemen, maar haar moeder weigerde. Uiteindelijk vroeg ze een echtscheiding aan bij de Chinese autoriteiten, waarop de regering haar verzocht met Puyi te verzoenen in een kamer met een tweepersoonsbed in de gevangenis. Ze scheidde in mei 1957 van Puyi met het argument dat het een gearrangeerd huwelijk was, waar zij nooit mee had ingestemd. Ze hertrouwde met een technicus en kreeg twee zonen, tijdens de Culturele Revolutie werd ze het doelwit van Rode Gardisten. Ze stierf aan leverkwalen in 2001.