Wie trouwde met Johanna II van Bourgondië?

Johanna II van Bourgondië (?, ca. 1291 — Roye, 21 januari 1330) was, als echtgenote van Filips V van Frankrijk, koningin van Frankrijk.

Johanna (Jeanne) was de oudste dochter van Otto IV, paltsgraaf van Bourgondië (het latere Franche-Comté) en van zijn tweede echtgenote Mathilde van Artesië.

In januari 1307 trad zij in het huwelijk met de latere koning Filips de Lange, toen nog graaf van Poitiers, de tweede zoon van Filips IV van Frankrijk.

Johanna werd moeder van:

• Johanna III van Bourgondië (1308-1347), gravin van Bourgondië en Artesië, gehuwd in 1318 met hertog van Bourgondië Odo IV van Bourgondië
• Margaretha van Frankrijk (1310-1382), gehuwd in 1317 met graaf van Vlaanderen, Nevers en Rethel Lodewijk I van Vlaanderen
• Isabella (1312-1348), in 1323 gehuwd met dauphin Guigo VIII van Viennois met heer Jan III van Faucogney,
• Filips (1313-1321)
• Blanche (1313-1358), op zevenjarige leeftijd in een klooster geplaatst
• Lodewijk (1316-1317).

In 1314 raakte zij, samen met haar zus Blanca (Blanche) en haar schoonzus Margaretha, betrokken bij een schandaal rond allerlei seksuele uitspattingen (het zogenaamde schandaal van de Tour de Nesle) en viel in ongenade. Zij werd openbaar vernederd (kaalgeschoren) en naar Pontoise gevoerd waar zij gedwongen werd de gruwelijke terechtstelling bij te wonen van de gebroeders d'Aulnay, de hoofdverdachten in deze zaak. Daarna werd zij opgesloten in het kasteel van Dourdan, maar na enkele tijd weer vrijgelaten op verzoek van haar echtgenoot, die beweerde over de bewijzen voor haar onschuld te beschikken. Er wordt weleens beweerd dat Filips niet anders kon dan haar vrijspreken, omdat hij anders de Franche-Comté, dat hij als bruidsschat had meegekregen, dreigde te verliezen. Johanna werd (als Johanna II) gravin van Bourgondië in opvolging van haar vader en (als Johanna I) gravin van Artesië in opvolging van haar moeder.

Na het overlijden van Filips' broer Lodewijk X van Frankrijk (5 juni 1316) en van diens postume zoontje Jan I van Frankrijk (november 1316) werden zij, door de toepassing van de Salische Wet, samen gekroond te Reims. Doordat Johanna haar echtgenoot enkel vijf dochters schonk en de enige zoon als kind overleed, werd zijn opvolging, door de toepassing van dezelfde Salische Wet die hem op de troon had gebracht, problematisch. Filips V overleed op 3 januari 1322 en werd opgevolgd door zijn jongere broer Karel IV van Frankrijk, de laatste uit het Huis Capet. Johanna overleefde haar echtgenoot nog acht jaar. Op 38-jarige leeftijd werd zij het slachtoffer van de pest en overleed op 21 januari 1330. Zij werd bijgezet in de koninklijke begraafplaats te Saint-Denis.

Filips V (Vincennes, 17 november 1293 – Longchamp (Parijs), 3 januari 1322), bijgenaamd de Lange (in het Frans Philippe le Long), was koning van Frankrijk en Navarra (als Filips II) van 1316 tot aan zijn dood. Hij was graaf van Poitiers, de tweede zoon van Filips IV.

In 1307 trouwde hij met Johanna van Bourgondië, een dochter van graaf Otto IV van Bourgondië en gravin Mathilde van Artesië. In 1314 werd Johanna veroordeeld in het overspelschandaal van de Tour de Nesle van haar zus Blanca van Bourgondië (getrouwd met Filips broer Karel) en haar schoonzus koningin Margaretha van Bourgondië (getrouwd met Filips broer Koning Lodewijk). Johanna werd veroordeeld voor medeweten en opgesloten in het kasteel van Dourdan. Ze kreeg snel eerherstel.

Op 16 juli 1316 werd Filips regent in afwachting van de geboorte van een postuum kind, Jan I, van zijn overleden broer Lodewijk, dat echter reeds stierf op 19 november 1316. Filips liet zich op grond van de Salische Wet als koning erkennen en kronen te Reims op 9 januari 1317. Hij stootte echter op herhaald verzet van de adel, tegen wie hij het idee van uitsluiting van de opvolging door vrouwen moest verdedigen (de aanleiding tot de Honderdjarige Oorlog).

Via zijn vrouw Johanna wierp hij zich ook op als graaf van Bourgondië. Zijn regeerperiode verliep grotendeels in vrede, ondanks voortdurende twisten met het graafschap Vlaanderen. Uiteindelijk onderwierp graaf Robrecht van Béthune zich definitief in 1320; daarbij werd Filips dochter Margareta op 21 juli 1320 uitgehuwelijkt aan Lodewijk II van Nevers, kleinzoon van Robrecht.

Nu de vrede in Vlaanderen was teruggekeerd, hield de koning zich verder bezig met de binnenlandse administratie. Hij was niet echt een groot vernieuwer, maar bracht wel een monetaire unie in zijn koninkrijk tot stand. Zijn koppige verdediging van de Salische Wet, waardoor hij aan de macht was gekomen, keerde zich uiteindelijk tegen hem, want uit zijn huwelijk met Johanna van Bourgondië bereikte alleen dochters de volwassenheid. Zo had hij geen mannelijke erfgenamen toen hij in 1322 overleed. Hij werd dan ook opgevolgd door zijn jongere broer Karel. In Bourgondië volgde zijn dochter Johanna hem op als gravin.